اصل دوم در چگونگی نظام سیاسی اسلام ، این است که حاکم و مردم به صورت برابر در مقابل قانون قرار می گیرند و نسبت به خداوند مسئول هستند. این ویژگی در سایر نظام های سیاسی هم از نظر تقنین و هم از نظر اجرا امکان پذیر نیست .
در آیات قرآن تاکید شده است که رسولان هم مانند مردم در برابر خدا مسئول هستند:«لنسالن الذین ارسل الیهم و لنسالن المرسلین» تا آن که در فراز پایانی سوره مائده ، صحنه سوال و جواب از حاکمان و رسولان به تصویر کشیده شده است:«یوم یجمع الله الرسل فیقول ماذا اجبتم».
سر این ویژگی نظام اسلامی آن است که حاکم ما فوقی که همان حضرت حق است ، وجود دارد. این مطلب در روایات هم به چشم می خورد.
در روضه کتاب الکافی آمده است : «فان فوقک ملکا عظیما» که خطاب به حضرت مسیح (ع) آمده است که حاکمی ما فوق تو وجود دارد پس ظلم نکن. این که در برخی متون غربی از مسئول بودن در برابر مردم سخن گفته می شود ، بیشتر به تخیل می ماند ، زیرا اولا نسبت به قانون گذار و قانون با نسبت سایر افراد به قانون مساوی نیست و ثانیا در صورت پیش بینی ابزار نظارتی ، این ابزار بر اساس تعادل قوا است که زمینه را برای معامله در قانون گریزی فراهم می سازد.

فايل صوتي كامل روز یکشنبه (1391/11/29) را میتوانید از اینجا دانلود نمایید