است كه زمينه‏هاى مهاجرت آنان را برطرف كند يا كاهش دهد چه رسد به مسلمانان كه
هم‏كيش او نيز هستند.

او سالها به ديگران گوشزد كرده بود كه اگر در دورترين نقطه كشور ستمى از ناحيه
كارگزارى سر زند و حقى پايمال گردد و رسيدگى نكنند در گناه آن شريكند و نمى‏توانند از خود
سلب مسؤوليت كنند، حال چگونه مى‏توانست بر همه امور كارگزاران ريز و درشت خود صحّه
بگذارد و دم فرو بندد.

او سالها به حاكمانى كه رفيقان و هواداران و خويشان و تملق‏گويان و فرومايگان را ميدان
داده و بر مسلمانان و امكانات مادى و معنوى و فكرى آنان مسلط كرده بودند اعتراض مى‏كرد
كه چنين نكنند، حال جاى شگفتى نبود كه حتى بر سينه نزديكانى چون عقيل برادر
بزرگترش، عبداللَّه بن‏جعفر برادرزاده و دامادش، ام‏كلثوم دخترش و امّ‏هانى خواهرش، دست رد
بزند و از چند درهم يا دينار يا مقدارى گندم يا زينتى به عاريه، دريغ ورزد و چهره خاك‏آلود و
رنگ‏پريده فرزندان برادر نابيناى او نيز نتواند وجود سراسر عاطفه و مهربان وى را بر اصول و
منطق حكومت علوى وى بشوراند! او از گرده‏اى نان خشك براى خود نيز دريغ مى‏ورزيد، از
سرما مى‏لرزيد و به يك قطيفه از مال خود بسنده مى‏كرد و چيزى از بيت‏المال برنمى‏گرفت[1]
و به انتظار سهم مساوى خويش از بيت‏المال مى‏نشست و حتى پس از فتح و پيروزى در بصره
و هنگام خروج از آن شهر، آنچه همراه مى‏برد همان مركبى بود كه سوار بر آن بود و با آن
آمده بود و آرد و نانى بود كه آن را از زراعت خود در مدينه همراه آورده بود و لباسى كه بافته
خانواده‏اش بود و با صداى بلند اعلام مى‏كرد من خائن باشم اگر غير از اين باشد:

(1). عنترة، قال: دخلت على عليّ بالخورنق و عليه قطيفة و هو يرعد من البرد! فقلت: يا اميرالمؤمنين! ان اللَّه قد جعل لك و
لاهل بيتك في هذا المال نصيباً، انت تفعل بنفسك هذا؟ فقال: « انّى و اللَّه لا ارزأ من اموالكم شيئاً و هذه [هي‏] القطيفة التي
خرجتها من بيتى، او قال: من المدينة! »«تاريخ دمشق، حديث 1232».

(2). نهج‏السعادة فى مستدرك نهج‏البلاغه، ج‏1، ص‏413.